somomus:سماموس در گذر تاریخ

کوه سماموس که در گویش محلی آن را « سُمامُس» می نامند [1] با ارتفاعی معادل 3620 متر، مرتفع ترین کوه این ناحیه است [2] و در قدیم اایام در محدوده ولایت گرجیان واقع بود. روی این کوه بقعه امامزاده ای هست که محقق و الامقام دکتر منوچهر ستوده آن را مدفن شاه یحیی (کارکیا یحیی جان) از سادات کیایی ملاطی می داند و می نویسد: «ظاهرا این «سیه سر» همان سیه سر «خرمه دشت» است که روی کوه سماموس است. در این جا آستانه ای قدیمی است که باید گور «کارکیا یحیی جان » باشد. [3] » اما سید ظهیر الدین اشاره ای به کوه سماموس نکرده و در این باره چنین می نویسد: « ... در این اوقات چنان رسانیدند که روز سه شنبه 29 صفر موافق با هفتم مهر ماه قدیم (سنه 884) از تقدیر سبحانی طایر روح پاک حضرت شاه یحیی از قفس جسمانی طیران نموده و بر کنگره (ارجعی الی ربک) بنشست. (انا ببه و انا الیه راجعون) و مغفور مرحوم را بنابر وصیت که کرده بود همان جا به گرجیان به موضعی که مشهور و ملقب است به «سیه سر» دفن کردند» آنگاه سید ظهیر الدین بیتی به مناسبت حال آورده است: عروس سپهر از دل تابناک زطارم در افتاده بر روی خاک[4] رابینو نیز به همین کتاب استناد جسته و می نویسد: شاه یحیی، حاکم تنکابن و برادر سلطان محمد لاهیجانی که در سال 883 [5] هجری وفات یافته است در گرجیان در محلی به نام «سیاسَر» مدفون گردید. کوه سماموس به لحاظ ارتفاع زیاد و زیبایی خاص طبیعی که در آن هست، تابستان هر سال مورد بازدید بسیاری از مردم قرار می گیرد. سرمای آن جا در گرم ترین ماه تابستان زیاد است و صعود کنندگان به آن جا ناگریزند که لباس زمستانی با خود داشته باشند. این کوه از جاده ساحلی قابل رویت است. رابینو ضمن مشاهده آن از فاصله دور می نویسد: «من راجع به کوهی به نام (سماموس) تحقیقاتی کرده ام ولی اطلاعاتی به دست نیامد تا روزی که از کنار دریا در «رانکو» سفر می کردیم، قله کوهی پوشیده از برف در پشت جنگل در سمت شمالی جاده نمودار شد، از راهنمای خودمان اسم آن گوه را پرسیدم گفت: سومام موز. گفتم: یعنی کوه سمام؟ جواب داد البته. ما در ولایت خودمان کوه را «موز» می گوییم». [6] کوه سماموس دارای رسوبات دریایی ( دو لپه ای های گوش ماهی) است و این نشان دهنده وجود دریا در دوران قبل از چین خوردگی هیا منطقه است( دریای تِتِیس). [7] راه هایی که منتهی به سماموس از سمت مشرق یا شمال می شود عبارتند از: راه رامسر،لپاسر، سماموس و راه رامسر، جنت رودبار،لپاسر، سماموس و راه جواهر دشت، سماموس پانویس شماره 1: الگو:پاورقى این کوه تا سال چند سال پیش هم در محدوده اداره منابع طبیعی شهرستان رامسر قرار داشت و اکنون جزو منابع طبیعی شهرستان رودسر قرار دارد شماره 2: الگو:پاورقى گزارش توجیهی شماره 3: الگو:پاورقى از آستارا تا استار باد، ج2، صص414-415 شماره 4: الگو:پاورقى تاریخ گیلان و دیلمستان، صص423-424 شماره 5: الگو:پاورقى سفرنامه مازندران و استرابد، ص143 شماره 6: الگو:پاورقى همان منبع، ص226 شماره 7: الگو:پاورقى تتیس دریای بزرگی است که در دوره دوم معرفه الاراضی سرزمین ایران را فرا گرفته بود (لغت نامه دهخدا، ذیل واژه تتیس به نقل از تاریخ و جغرافیای تاریخی رامسر نوشته سید محمد تقی سجادی